Sınav Kaygısı ve Sınav Kaygısıyla Baş Etme Yolları

Sınav Kaygısı Nedir? 

Sınav kaygısı, sınav öncesi öğrenilen bilgilerin sınav sırasında etkili olarak kullanılmasına engel olmaktadır. Bu durum akademik başarının düşmesine yol açan yoğun kaygı olarak tanımlanabilir.  

Sınavlara hazırlanan kişilerin birçoğu sınava hazırlık sürecinde kendisini gergin ve kaygılı hisseder. Sınav kaygısı aslında gerekli ve faydalı olduğu için istenen bir durumdur. Sınava hazırlanan kişilerde ortalama düzeydeki sınav kaygısı, kişinin akademik başarısında olumlu etki eder ve işlevseldir. Fakat bu ortalama düzeydeki sınav kaygısı aşırı derecede arttığında veya aşırı derecede azaldığında problemler oluşur. Sınav kaygısı aşırı derecede azaldığında kişinin çalışmaya yönelik motivasyonu azalır. Bu durumda aşırı bir gevşeme hali ile hedef odaklı çalışma ortadan kalkar. Sınav kaygısı aşırı derecede arttığındaysa, yüksek ve aşırı kaygı sebebiyle akademik başarının düşmesi ortaya çıkar.

.

Sınav Kaygısının Belirtileri

Sınav kaygısının belirtileri kişiden kişiye farklılık göstermektedir.

• Felaket yorumları içeren, sınava karşı olumsuz düşünceler 
• Unutkanlık 
• Dikkati toplayamama, odaklanamama 
• Konuları hatırlamada güçlük 
• Kaçma davranışı: ders çalışmayı bırakma, deneme sınavlarını yarıda bırakma 
• Kaçınma davranışı: ders çalışmayı erteleme, deneme sınavlarına girmeme 
• Duygusal belirtiler: gerginlik, sinirlilik, karamsarlık, korku, panik, güvensizlik, heyecan, umutsuzluk 
• Fiziksel belirtiler: mide bulantısı, terleme, titreme, karın ağrısı, baş ağrısı, yorgunluk, halsizlik 
• Uyku düzeninde bozulma

Sınav Kaygısının Nedenleri

• Zamanı etkili kullanamama sınav kaygısına neden olan bir unsurdur. Kişinin sınava çalışmaya geç başlaması veya sınava çalışmaya erken başlasa dahi doğru zaman yönetimi olmadığı için konuları yetiştirememesi ve konu tekrarı yapmaya zamanının kalmaması durumunda sınav kaygısı ortaya çıkabilir.  
• Yanlış ders çalışma alışkanlıkları sınav kaygısına neden olan bir unsurdur. Kişinin plansız ve programsız olarak çalışması ne zaman ne çalışacağını bilememesine yol açar, bu durum da sınav kaygısı yaratabilir. 
• Kişinin mükemmeliyetçilik düşünceleri varsa, yaptığı şeylerin kusursuz ve hatasız olmasını bekliyorsa kişinin kaygı düzeyi de artacaktır. 
• Kişinin başarısızlık algısı da sınav kaygısına neden olur. Başarısızlık korkusu olan kişinin kendine olan güveni azalır ve kaygı düzeyi artar. 
• Kişinin sınava karşı yüklediği anlamlar önemlidir. Sınavı kendini kanıtlayacağı bir yol olarak görmek ve araç yerine amaç olarak görmek kaygı düzeyini arttırır. 
• Ailelerin çocuklarından gerçekçi olmayan beklentileri ya da aşırı beklentileri, çocukta baskıya yol açar. Aşırı baskı altındaki çocuk, ailesinin beklentilerini gerçekleştiremeyeceğini düşünür ve kaygı düzeyi artar. 
• Kişinin rekabetçi kişilik yapısı, kendi başarısı yerine diğer kişilerin başarısına odaklanması kaygı düzeyini arttırır. 
• Kişinin başarı tanımlaması önemlidir. Sınavın hayattaki başarının tek kriteri olarak görülmesi sınav kaygısına yol açar. 
• Kişinin kötü sınav geçmişi varsa eğer, daha sonraki sınavlar için kaygı düzeyi artabilir.

.

Sınav Kaygısı ile Baş Etme Yolları

• Sınava planlı ve programlı olarak yeterli miktarda ve verimli çalışmak 
• Nefes alma ve gevşeme egzersizlerini yapmak 
• Sınava yönelik düşünce ve inançları değiştirmek 
• Sınav sırasında uygulanabilecek sınav tekniklerini öğrenmek 
• Düzenli uykuya 
• Sağlıklı beslenme 
• Uzman desteği 

Sınav Kaygısı Yaşayan Çocuğu Olan Ebeveynlere Önerilerimiz 

• Ebeveynlerin çocuğunun yanında olduğunu hissettirmesi, destek vermesi, güvendiğini hissettirmesi çok önemlidir. Ancak bu destek ve güven, baskıya dönüşmemelidir. 
• Çocuğun sınav için çalışma programını ebeveynin hazırlaması ve takip etmesi olumsuz sonuçlar oluşturabilir. Bu durum çocuğun sınava yönelik sorumluluk almamasına neden olabilir. Çocuk sınava hazırlık döneminde kendi ders çalışma programından ve stratejilerinden sorumlu olmalıdır. Ebeveynler kontrol ve denetim merkezi rolünde değil, gözlem ve yönlendirme merkezi rolünde olmalıdır. 
• Ebeveynler çocuklarını iyi tanımalı ve gözlemlemelidir. Ebeveynlerin çocuklarına yönelik gerçekçi olmayan beklentileri çocukta aşırı kaygıya ve korkuya neden olabilir. Çocuğun istekleri ve beklentileri dikkate alınması gerekir. 
• Ebeveynlerin çocuklarını kıyaslamaması gerekir. Çocuğun yaşıtlarıyla ya da kendinden büyüklerle kıyaslanması çocukta özgüvensizliğe ve kaygıya neden olacaktır. 

.

Melius Psikoloji Merkezine sınav kaygısı sebebiyle başvuran ebeveynlere ve sınava hazırlanan kişilere, uzmanlarımız aileye özel ayrıntılı değerlendirmelerini yaptıktan sonra yine aileye özel bilimsel kanıt temelli yaklaşımlarla danışmanlık hizmeti sunar. Bu durumda hem çocuk ile hem de ebeveynlerle beraber çalışırız. Sizlere sınav kaygısıyla baş etmede etkili bir biçimde yardımcı olabilmek için sizleri Melius Psikoloji Merkezine bekliyoruz. 

Konuyla İlgili Destek Alabileceğiniz Psikologlarımız

Sosyal Medya Sayfalarımız

• Facebook
• Instagram
• YouTube